Świętego Andrzeja Apostoła – stworzenie morza i skały

Mt 4,18-22
Przekład: 

18 Stąpając wzdłuż Morza Tyberiadzkiego zobaczył dwóch braci: Szymona, mówionego Piotrem, i Andrzeja, jego brata, rzucających pułapkę rybacką do morza, byli bowiem rybakami.

19 I mówi im:

„Tutaj za mną i uczynię was rybaków ludzi!"

20 Ci zaś wprost, opuściwszy sieci, dołączyli do Jego drogi.

21 I postąpiwszy stamtąd zobaczył innych dwóch braci: Jakuba Zebedeuszowego i Jana brata jego, w łodzi, z ojcem ich Zebedeuszem, szykujących sieci swoje. I zawołał ich.

22 Ci zaś wprost, opuściwszy łódź i ojca swojego, dołączyli do Jego drogi.

Uwagi: 

18 „Stąpając” (peripaton) – stąpanie jest tutaj znakiem władzy Mistrza (Jezus stąpał również po morzu), a także odniesieniem do nauczania filozofów, którzy tworzyli szkoły filozoficzne na wzór rozmawiających w drodze, zrzeszonych w szkole perypatetyckiej, uczniów Arystotelesa (zob. komentarze do wersetów Łk 24,17 i Mk 6,48-49).

„Morze” (thalassa) – słodkowodne Jezioro Tyberiadzkie jest w oryginale Ewangelii wyraźnie nazwane morzem (gr. thalassa, mimo że istnieje również grecki wyraz „jezioro” - limne). Twierdzi się często, że wynika to ze zwyczaju językowego, związanego z ogromną powierzchnią tego jeziora. Wydaje się jednak, że określenie owo „morze” ma jednak również wymowę teologiczną. Słona woda w greckiej kulturze oznacza śmierć, podczas gdy woda słodka – życie. Ponadto tzw. Morze Tyberiadzkie jest jeziorem przepływowym rzeki Jordan. Łatwo skojarzyć więc te geograficzne i językowe przesłanki z symboliką chrztu, gdzie znak wody jest wyrazem przejścia ze śmierci do życia.

Z oryginału jasno wynika ponadto, że Jezus nie przechodzi obok morza, chwilowo je mijając, ale że celowo chodzi brzegiem, czyli granicą pomiędzy ziemią a wodą, niejako „wyławiając” z morza kolejnych rybaków.

19 „Uczynię was rybaków” – w greckim tekście występuje podwójny biernik (składnia accusativus duplex), trudny do zręcznego i dosłownego przełożenia na polski. Wynika z niej, że Pan Jezus nie czyni z apostołów kogoś innego pod względem jakości (tj. jakichś rybaków, przerabiając tylko takich rybaków, jakich zobaczył), ale raczej CZYNI RYBAKÓW, stwarzając ich niejako od początku. Słowo „zobaczył” (eiden), odniesione do Boga Ojca, odgrywa również kluczową rolę w starotestamentowym opisie stworzenia.

20 i 22 „Wprost” (eutheos) – grecki przysłówek pochodzi od przymiotnika „prosty” (euthys), który ma także sens czasowy („zaraz”, „natychmiast”), wydaje się jednak, że to drugie, wtórne znaczenie, jest tutaj raczej konsekwencją prostoty.

21 „Zawołał” (ekalesen) – również „nazwał”, „nadał imię”, co odnieść można z kolei do nadawania przez Boga imion w opisie stworzenia Księgi Rodzaju. Paralela ta wyjaśnia także, dlaczego imiona apostołów wymienione są tutaj wraz z imionami ich ojców, patronimami. Można także w ten sposób lepiej zrozumieć, dlaczego już tutaj Szymon jest „mówiony” (legomenos) Piotrem – czyli skałą (Mt 17, 18), Ziemią wyłonioną z morza przez Boga Ojca.

20 i 22 „Dołączyli do Jego drogi” (ekolouthesan auto) – zdecydowałem się na etymologiczny przekład czasownika akoloutheo, pochodzącego od greckiego wyrazu keleuthos, oznaczającego drogę.