XII niedziela w ciągu roku – Mesjasz po grecku

Łk 9,18-24
Przekład: 

18 I stało się, że kiedy się był modlił, współbyli z Nim na osobności uczniowie.

I wypytał ich mówiąc:

„Kim mówią tłumy, że Ja Jestem?”

19 Oni zaś, rozsądziwszy, powiedzieli:

„Janem Chrzcicielem".

Inni:

„Eliaszem”.

inni zaś, że:

„Prorok jakiś powstał ze starożytnych!”

20 Powiedział zaś do nich:

„Wy zaś mówicie, że kim Ja Jestem?”

Piotr zaś, rozsądziwszy, powiedział:

„Mesjaszem Bożym”.

21 On zaś, upomniawszy ich, przykazał nikomu tego nie mówić, 22 powiedziawszy, że trzeba, aby Syn Człowieczy wiele wycierpiał i został odrzucony przez starszych i arcykapłanów, i pisarzy, i został zabity, i trzeciego dnia obudzony.

23 Mówił zaś do wszystkich:

„Jeżeli ktoś chce za mną iść, niech się zaprze siebie samego i podejmie krzyż swój każdego dnia, i niech dołącza do mojej drogi.

24 Ktokolwiek bowiem zechce duszę swoją uratować, zgubi ją, kto zaś zgubi duszę swoją dla mnie, ten ją uratuje”.

Uwagi: 

18 „Stało się kiedy się był modlił” (egeneto en to einai auton proseuchomenon) – dosłownie „stało się w byciu Jego modlącym się”. Czasownik „stawać się” (gignomai) razem z czasownikiem z „być” (einai) tworzy zestawienie niezwykle filozoficzne, występujące np. w wersetach J 1,1-3. Wydaje się, ze tutaj również, podobnie jak w Prologu Janowym, wyraża ono, w greckich kategoriach filozoficznych, relację Boskiego Bytu (einai) wobec uczestniczącego w nim, stającego się (gignomai) stworzenia.

18 „Kim mówią, że Ja Jestem” (tina me legousin einai, dosł. „kogo mnie mówią być”) oraz 20 „kim mówicie, że Ja Jestem” (tina me legete einai, dosł. „kogo mnie mówicie być”) – znowu czasownik „być” (einai), połączony tutaj z zaimkiem osobowym w mowie zależnej (me). Po przeniesieniu do mowy niezależnej połączenie to tworzy pierwszą część Imienia Bożego z Księgi Wyjścia („Ja Jestem” = gr. ego eimi, Wj 3,14). Jezus w pytaniu o Swoją własną tożsamość ukrywa więc Imię Boże, uzależniając Jego ujawnienie od dociekliwości uczniów, a nawet tłumów. Ponieważ w polszczyźnie inaczej buduje się mowę zależną, ukrycie Bożego Imienia znikło w przekładzie; aby je zachować, można by też na przykład przełożyć, również niedokładnie: „mówią [o] Mnie, że kto Jestem”... 

19 „Inni” (alloi) – miejsce to może być rozumiane zarówno jako część wypowiedzi uczniów jak i jako część wpowiedzi Ewangelisty (narratora) – w tej drugiej, rzadszej interpretacji, którą wybrałem i zaznaczyłem odpowiednią polską interpunkcją (w pierwotnym zapisie greckim interpunkcji nie ma), poszczególne zapatrywania tłumów relacjonowane są przez różnych uczniów.

„Starożytnych” (ton archaion) – zob. komentarz do tego samego wyrazu, tłumaczonego jako „przodkowie” w wersecie Mt 5,21.

20 „Mesjaszem Bożym” (christon theou) – namaszczonym Boga, pomazańcem, czyli, po przełożeniu z hebrajskiego na grecki, od czasownika „namaszczać” (chrio), „Chrystusem”, w którym ostatecznie spełniają się obietnice żydowskiej religii: oczekiwanym Namaszczonym Królem, Prorokiem oraz Kapłanem.